Een heftige week

Wat een prachtige dag had moeten worden, werd een grote nachtmerrie voor onze overbuurman Felix.
Vorig jaar augustus trouwden hij en Sheilah. Het was een prachtig stel. De liefde straalde er vanaf! Nog weken na de bruiloft kwamen ze met grote glimlach hun huis uit, meestal samen. Samen een boodschap doen, samen naar de kerk, samen de was ophangen, alles deden ze samen! Een jong stel, hun hele leven nog voor zich, hij een goede baan bij BASE TITANIUM, zij leerkracht op een basisschool. Elke ochtend als ik Lisa naar school bracht, liepen we ongeveer tegelijk de poort uit, zij liep te voet naar school, ik met Lisa op de fiets.
Eind december kwam ik terug uit Nederland en half januari vroeg ik haar eens, ben jij soms zwanger? Het antwoord was niet heel erg duidelijk, maar ik begreep dus van niet. Maanden later bleek ze toch zwanger te zijn, ik had het verkeerd begrepen. Superblij waren ze en naar mate de zwangerschap vorderde werd Sheilah steeds luidruchtiger leek het wel. Hoe stil en teruggetrokken ze eerst leek, zo open en spraakzaam werd ze naarmate de zwangerschap vorderde. In de tussentijd kwamen er nieuwe buren hier op de compound wonen, blijkbaar goede vrienden van Sheilah en Felix, want ze aten bijna elke avond samen. Soms zaten ze nog tot 23 uur s avonds gezellig bij hen binnen, luid pratend en lachend, terwijl ik in mijn bed mijn kussen maar over mijn hoofd trok, want ze hielden mij met hun lawaai wakker. ;)
Woensdagavond zocht ik Lisa en vond haar bij de vrienden van Sheilah, die ik ondertussen ken als Baba en Mama Esther. Ze zaten met nog 2 andere vrienden en Felix en Sheilah binnen gezellig te kletsen en te lachen. De gezelligheid bruiste er vanaf! Deze (bijna Nederlandse) gezelligheid mis ik hier vaak zo erg! Een beetje jaloers en met wat heimwee liep ik naar ons huisje met Lisa en we gingen aan tafel om te eten.
De volgende dag, afgelopen donderdag, kwam het nieuws dat Sheilah ’s ochtends met weeën naar het ziekenhuis was gegaan, Diani Beach Hospital (het ziekenhuis dat ik altijd het toeristenziekenhuis noem, omdat je daar verzorgd wordt alsof je in een 5-sterrenhotel zit). Spannend! De hele dag vol spanning en verwachting opgelet of ik Felix soms thuis zag komen om te horen of ze al bevallen was. ’s Avonds toen het donker was nog met een andere buurvrouw erover gesproken, ze waren niet thuisgekomen, dus het zal wel een lange bevalling zijn, we horen het morgen wel (want als het donker is, mag je zowiezo niet meer naar huis, totdat het weer licht is). De volgende ochtend bracht Bimba Lisa naar school, we liepen samen de deur uit en zagen Felix zijn deur openmaken. Bimba liep erheen en vroeg verwachtingsvol of de baby geboren was. Felix stond achter zijn open deur, dus die zag en hoorde ik niet. Daarna hoorde ik hem zeggen, en de mama? Toen veranderde zijn gezicht, van blij en verwachtingsvol zag ik het binnen een seconde veranderen naar geschokt en ik hoorde hem met moeite “Pole” zeggen, tweemaal… (I’m sorry). Daarna draaide hij zich naar mij en kwam naar me toe. Ik schrok van zijn blik en het eerste wat ik dacht was dat Sheilah dr kindje verloren was tijdens de bevalling. Wat erg! Maar toen zei Bimba: Sheilah, she passed away. Ik dacht dat ik het verkeerd verstond, dus vroeg: What? Sheilah? Or the baby? Bimba zei nog eens, Sheilah, she passed away. Ik schrok me kapot! Sheilah, die eergisteren nog zo vol leven en gelukkig bij mama Esther binnen had gezeten, die zo jong en sterk leek, die had de bevalling niet overleefd?! Wat was er gebeurd?!!! En de baby? Was mijn volgende vraag. Bimba wist het niet, hij was ook zo geschokt geweest, dat hij vergeten was te vragen of de baby nog wel leefde of dat deze ook overleden was. Bimba ging Lisa naar school brengen en ik bleef geschokt achter. Terwijl Bimba weg was, kwam er nog iemand bij Felix en die kon mij vertellen dat de baby nog wel leefde maar op de ICU lag, omdat het niet ademde bij de geboorte. Maar het leefde nog wel. Hoe of wat verder werd tegen een andere buurvrouw in het kiswahili verteld en wat ik er uit begreep was er een hoop bloed, maar omdat iedereen zo geschokt was, wilde ik ze niet lastig vallen om het mij nog eens allemaal te vertellen in het Engels. Een uurtje later zag ik Felix plotseling weer snel zijn huis verlaten en op een motorbike stappen. Waarschijnlijk ging hij terug naar het ziekenhuis. Onwaarschijnlijk snel was hij echter weer terug en kort daarna kwamen ook baba en mama Esther en een aantal vriendinnen van Sheilah hier op de compound. Één van hen vertelde ons dat de baby helaas net ook overleden was, het was een meisje geweest. Uiteindelijk vertelde mama Esther ons wat er gebeurd was. Sheilah had in Januari schildklierkanker gehad. Toen was ze dus al zwanger. Ze hebben haar schildklier toen verwijderd en voor de rest van haar leven zou ze aan schildklierhormoon medicijnen moeten. Dit heeft ervoor gezorgd dat de baby niet volgroeid was bij de geboorte, ook de longen niet (zowiezo was ze 3 en halve week te vroeg), daarom hadden ze de baby nog in de baarmoeder medicijn gegeven.
Tijdens de bevalling “the uterus bursted and the baby got the placenta all around her face”. In plaats van een keizersnede te doen, waar Sheilah toen zelf nog om gevraagd heeft, moest Sheilah doorpersen. Uiteindelijk is de baby dus geboren zonder adem te halen, maar nog wel levend. Ze legden het meisje aan de machines voor beademing ed. Sheilah heeft haar dochtertje nog even vast kunnen houden, waarna het meisje naar de ICU gebracht is. Sheilah is daarna heftig gaan bloeden en de doctoren hebben het bloeden niet kunnen stelpen. Sheilah overleed dus enkele uren na de bevalling op donderdagavond.
’s Nachts om 1 uur werd haar dochtertje “wakker”. Ze kon zelf ademhalen en werd dus van de machines afgehaald. De hele nacht ging het goed, dus is Felix ’s ochtends even naar huis gegaan. Vanaf het moment dat hij weg was is het opeens veel slechter gegaan met het kindje en moest het kindje terug aan de machines op de ICU. Helaas had het geen baat meer en overleed het kindje dus ook ’s ochtends.

Gedurende de dag kwamen er steeds meer mensen naar onze compound om Felix bij te staan. Vrienden, familie, buren, mensen bij hen uit de kerk, collega’s iedereen zat buiten. Zijn moeder en zus waren ook onderweg uit Machakos. Er werd al van alles en nog wat geregeld, eten, drinken voor al deze mensen, stoelen, we maakten een leeg huisje schoon en legden er een aantal matrassen voor de mensen die van ver kwamen en bleven slapen. Toen het later werd en al een tijdje donker was vertrokken veel mensen uit de buurt weer, om nog veilig naar huis te kunnen gaan. Wij besloten met wat buren op te blijven om de ouders en familie van Felix op te wachten en op te vangen, die elk moment uit Machakos zouden kunnen aankomen. Ze kwamen na 22 uur aan en samen dronken we nog wat chai (thee met melk en suiker). Uiteindelijk wensten we elkaar rond 0.30 uur goedenacht. Felix was toen al met een vriend weggegaan, hij sliep in een guesthouse. Hij kon het niet, in zijn eigen bed slapen, in het huis waar alles hem herinnerde aan Sheilah.
De volgende ochtend werd ik om 5 uur al wakker. Het eerste wat ik dacht was: “is ze echt dood? Of was dit een nare droom?” Ik realiseerde me dat het geen droom was en kon dus vervolgens niet meer slapen. Na een paar uur draaien in bed dan maar opgestaan. Buiten waren de familieleden en vrienden van Felix alweer aanwezig. Er werd alweer druk chai gezet.
Om 10 uur zou er een bijeenkomst zijn om te bespreken hoe of wat met de begrafenis.
Ondertussen was mama Mercy al een paar dagen ziek. Ze hield niets binnen en had de dag ervoor in het ziekenhuis aan het infuus gelegen ivm uitdroging. Omdat ze niets wilde eten, had ik haar toen een restantje Nederlandse kippensoep gegeven, waarvan ze de bouillon kon drinken. Nu was dat blijkbaar goed gevallen, dus vroeg ze me of ik misschien de ingrediënten daarvoor wilde gaan halen en deze soep weer voor haar wilde maken. Ik wist dat ik dan nooit op tijd terug zou zijn voor die bijeenkomst, maar omdat ik wist dat die bijeenkomst toch weer in het kiswahili zou zijn, en ik dus toch bijna niets ervan zou meekrijgen, besloot ik toch eerst naar de winkel te gaan en deze soep te bereiden. Toen de soep klaar was, was ook de bijeenkomst afgelopen en ik vroeg aan iemand wat er was afgesproken.
De begrafenis stond gepland op volgende week zaterdag 11 juni. De lichamen van Sheilah en haar kindje lagen nu in het mortuarium in Mombasa maar zouden zondag al naar het mortuarium in Machakos vervoerd worden.
Vanaf die dag, afgelopen zaterdag, zou er 5 dagen lang elke avond een matanga plaatsvinden aan corner beach. Dit is een openlucht bijeenkomst waar iedereen welkom is die dat wil, daar voorbij komt, enz. Door middel van iemand die het publiek “entertaint”, door bijvoorbeeld (christelijke) liedjes te zingen, te bidden, comedie, verhalen te vertellen, anything, wordt er geld opgehaald voor de begrafenis, ziekenhuisrekening, vervoer, mortuarium rekening enz. Op de laatste dag zou de echte harambee zijn, hierbij kan iedereen zijn grote contributie inleveren. Wanneer je mee wilt naar de begrafenis kan je op vrijdagavond met een bus (die geregeld wordt van het geld van de contributies) mee naar Machakos. Je komt dan zaterdagochtend aan. De bus terug naar Ukunda gaat op zaterdagavond.
Samen met wat buren besloten we naar de begrafenis te gaan. Ik regelde opvang voor Lisa, want om haar mee te nemen op zo’n lange reis en naar de begrafenis zag ik niet zo zitten. Lisa zou lekker bij Maud logeren bij Ndege House. Lekker zwemmen in het zwembad enz. Die ging het wel naar dr zin hebben. ;)
Maandagavond zijn Maud en ik samen naar de Matanga geweest aan corner beach. We waren vrij laat, maar gelukkig niet te laat. Natuurlijk vielen we meteen op als blanken en degene die voor het publiek stond kende mij niet, dus was het direct “Karibu sana!” (van harte welkom) en of 1 van ons misschien even naar voren wilde komen om te zeggen wie we waren en waar we vandaan kwamen enz. Ik liep dus maar naar voren en vertelde wie ik was en hoe ik Sheilah gekend had. De man voor het publiek vertelde ons dat als we een contributie hadden we dat hier naar voren konden brengen en aan de mand konden geven die aan het tafeltje zat met een schrift voor zich waarin hij dan onze naam en het bedrag schreef. We gaven hen 500sh en direct nam de man die voor het publiek stond dit geld over van de man aan het tafeltje en riep “wow! This is worth a song!” Het publiek opzwepend zong hij een liedje waarbij er veel naar mij gewezen werd en iets gezongen werd van “we love you” enz. Totaal overbodig natuurlijk, schaamde me dood, maar ook best wel grappig allemaal. De man wist het publiek echt te bespelen, ging rond om bij iedereen 50 shilling op te halen, en velen gaven het ook. Soms kwamen mensen hem wat meer brengen en werd dit bedrag genoemd en de naam van de persoon die het gaf. Verder werd er nog gezongen, gebeden, gelachen en uiteindelijk werd er een heel verhaal in het kiswahili gehouden over de begrafenis waarvan ik maar enkele woorden kon verstaan, door het harde achtergrondgeluid (wij zaten helemaal achteraan en als het dan in het kiswahili gaat, kan ik van die kleine gedeeltes van woorden die ik hoor echt helemaal niets maken). Ik dacht, als het belangrijk is, hoor ik het thuis wel van iemand. We besloten dat het tijd was om naar huis te gaan. Maud ging terug naar de cottages, ik naar mijn eigen huis, waar Lisa bij een buurvrouw op mij wachtte.
De volgende dag hoorde ik van mama Esther dat de plannen voor de begrafenis gewijzigd zijn. Dat was dus wat ze tijdens de matanga bespraken en waar ik niets van verstond. De begrafenis zal niet zaterdag al zijn, maar volgende week woensdag. Er is een oom die in de USA woont en erbij wilt zijn. Hij kan niet eerder dan zondag aankomen, dus hebben ze besloten de begrafenis te verschuiven naar woensdag. Aangezien woensdag een schooldag is en Bimba zeer waarschijnlijk dinsdag en woensdag moet werken, kan ik nu dus waarschijnlijk niet naar de begrafenis gaan. We moeten nog maar even kijken…
Ondertussen ben ik bezig met een inzameling van contributies van ons huis/onze compound, die ik namens de compound aan Felix kan aanbieden. Eigenlijk zou mama Mercy dat doen, maar doordat die zo ziek is, heb ik gezegd dat ik het wel zal doen. Ik hoop dat we een mooi bedrag bij elkaar krijgen om namens de compound aan te kunnen bieden, want er zijn nog veel rekeningen te betalen. Onvoorstelbaar hoe duur alles is! Ze vertelden me dat toen Sheilah overleden was ze met een ambulance naar het mortuarium in Mombasa gebracht moest worden, dit kostte 22.000sh! Ruim 200 euro! Dat is een onmogelijk hoog bedrag hier in Kenia! Voor het kindje konden ze kiezen, of de ambulance voor 20.000sh of een taxi, omdat het nog zo klein was, mocht dat. Toen hebben ze dus maar voor een taxi gekozen…

Het was een zeer bewogen en vermoeiende week, ook doordat ik de zorg voor Mama Mercy wat op me genomen heb. Heftige tijden…